در میان خانم های گاها این سوال مطرح می شود که حکم نفقه زن در سال ۱۴۰۲ چیست و دادگاه چه میزان مبلغی را برای نفقه زن در نظر می گیرد؟ و یا اینکه نفقه زن خانه دار چقدر است و چگونه تعیین می شود؟برای دریافت نفقه زن چه اقداماتی باید انجام داد و به کجا مراجعه کرد؟
در پاسخ به این سوال و طبق آخرین قانون سال ۱۴۰۲ اگر مردی نفقه زن را نپردازد (چه زن خانه دار و یا شاغل باشد) زوجه باید دادخواست حقوقی مطالبه نفقه به دادگاه صلاحیت دار تقدیم نماید و تقاضای رسیدگی کند. تقدیم دادخواست به دادگاه نیز از طریق دفاتر خدمات قضایی به عمل می آید که زوجه باید کلیه مدارک لازم اعم از سند ازدواج و کارت ملی و غیره را به همراه داشته باشد و پیوست دادخواست نماید. پس از طرح دادخواست و برگذاری جلسه رسیدگی ، دادگاه با محاسبه و تعیین میزان نفقه زن در سال ۱۴۰۲ حکم به پرداخت نفقه زن صادر می نماید.
اما سوالی که مطرح می شود آنکه میزان نفقه زن خانه دار در سال ۱۴۰۲ چگونه و به چه میزانی است و چگونه تعیین می گردد و شوهر چه مبلغی را باید به عنوان نفقه پرداخت نماید؟
در پاسخ به این سوال باید گفت مبلغ و میزان نفقه زن خانه دار یا شاغل در سال ۱۴۰۲ میزان مشخصی ندارد و بسته به هر شخص متفاوت و متغییر است و قاضی دادگاه این مبلغ را از طریق کارشناس رسمی دادگستری تعیین می نماید.کارشناس مربوطه نیز اموری همچون تورم موجود در جامعه و میزان هزینه های متعارف زن خانه دار و همچنین شان زن و محل زندگی همچون تهران یا کرج و میزان تحصیلات و غیره را ملاک قرار داده و نسبت به ارایه نظر کارشناسی اقدام می نماید.در واقع نیاز های و وضعیت هر زن در سال ۱۴۰۲ با شخص دیگر متفاوت است.
نفقه چیست و چه چیزهایی شامل نفقه زن می باشد؟
نفقه همسر عبارت است از همۀ نیازهای متعارف و متناسب با وضعیت زن از قبیل مسکن، البسه، غذا، اثاث منزل و هزینه های درمانی و بهداشتی و حتی داشتن خادم که در صورت عادت یا احتیاج به واسطۀ مرضی زن می بایست برای او تهیه گردد که بر عهده شوهر است که آنها را به همسر خود بپردازد. موارد یاد شده در این مطلب به عنوان مثال بوده و ممکن است بسته به شرایط و نیازهای متعارف زن تغییر کند.
احکام مربوط به نفقه زوجه
احکام مربوط به نفقه زوجه از قرار ذیل است:
- مواردی که در فوق به عنوان نفقه بیان شد جنبۀ تمثیلی ،دارند نه جنبۀ حصری
- نفقه زن در عقد نکاح دایم برعهده زوج است و شرط خلاف آن امکان پذیر نیست.
- نفقه زن در نکاح منقطع (صیغه) برعهده زوج نیست اما شرط خلاف آن مبنی بر آن که وظیفه تأدیه نفقه زوجه برعهده زوج قرار گیرد صحیح است
- اگر دلیل عدم تمکین زن اعمال حق حبس باشد نفقه به او تعلق میگیرد.
- اگر زن به صورت قانونی یعنی با اجازه دادگاه یا با توافق با شوهر منزل شوهر را ترک کند و مسکن جداگانه اختیار کند مادامی که زن در بازگشت به منزل به شوهر معذور ،باشد به او نفقه تعلق میگیرد
- میزان نفقه زن با توجه به وضعیت و جایگاه زن تعیین میشود.
نفقه زن در ایام عده
در طلاق رجعی تا پایان عده، نفقه زن برعهده مرد است مگر آن که طلاق در حال نشوز زن واقع شده باشد.
در طلاق بائن یا فسخ ،نکاح، زن در مدت عده حق نفقه ندارد مگر این که از شوهر خود حامل باشد، که در این صورت تا زمان وضع حمل حق نفقه خواهد داشت.
در عده وفات، زن نسبت به اموال شوهر متوفی خود حق نفقه ندارد و میتواند نفقه خود را از اشخاصی که مکلف به انفاق هستند یعنی ،پدر مادر یا فرزندانش دریافت کند.
اسقاط نفقه زوجه
سؤال آن است که آیا نفقه زوجه قابل اسقاط است. در این خصوص باید توجه داشت که نفقه گذشته و حال که قطعا به عنوان یک دین مستقر قابل اسقاط ،است یعنی میتواند مورد ابراء واقع شود. نفقه آینده دینی است که گرچه به وجود نیامده اما سبب آن که همان عقد نکاح ،باشد موجود است، بنابراین باید علی القاعده قابل اسقاط است؛
دریافت مخارج هزینه شده توسط زن از مرد
با جمع شرایط زیر میتواند معادل آنچه را که در طول دورۀ زندگی مشترک هزینه کرده است، از مرد مطالبه کند.
- زوجه از مال خود برای مخارج متعارف زندگی مشترک که بر عهده زوج است هزینه کند
- این هزینه ها، در زمرۀ هزینه هایی باشد که بر عهده زوج است.
- زوجه این مخارج را به امر زوج یا اذن زوج انجام داده باشد.
- زوج نتواند قصد تبرع زوجه را اثبات کند. در این خصوص باید توجه داشت که بنابر نص قانون اصل بر عدم تبرع است ؛ مگر آنکه مرد تبرعی بودن اقدامات زوجه را اثبات کند.
